Toetsing natuurwetgeving

Elke opdracht begint met een Quickscan, ook wel verkennend natuurwaardenonderzoek. Of het nu gaat om de (her)ontwikkeling van een gebied of de renovatie van een huizenblok: op basis van een veldbezoek en literatuuronderzoek wordt bepaald of er rekening moet worden gehouden met natuurwaarden en of nadere toetsingen nodig zijn. Zie bijvoorbeeld ook het project Couwenhoven.

Als de aanwezigheid van beschermde soorten niet kan worden uitgesloten tijdens een Quickscan dient nader onderzoek naar beschermde soorten plaats te vinden. Met soortgericht onderzoek wordt aangetoond of een soort wel of niet aanwezig is en wat de functie van een gebied voor beschermde soorten is. Specialistische kennis en materiaal is vaak noodzakelijk bij een nader onderzoek. De methoden van dit onderzoek verschillen per soort, waarover u meer kunt lezen op deze pagina. Ter voorbeeld:

Kleine marterachtigen

Op een ogenschijnlijk oninteressant braakliggend terrein in Gelderland stond een herontwikkeling gepland. Omdat er tijdens de Quickscan toch potentie werd gezien voor de in Gelderland beschermde kleine marterachtigen is er een Nader onderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek bestond uit het plaatsen van marterboxen met een wildcamera en sporenbuizen tijdens een specifieke periode in het jaar. Na analyse van de resultaten bleek dat het terrein niet alleen gebruikt wordt door wezel en bunzing, maar dat het ook nog eens een belangrijke functie heeft voor deze soorten.

Watergebonden soorten   

Nabij Schalkwijk trad bij hevige regenval regelmatig wateroverlast op. Om dit te voorkomen wilde het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden ter plaatse een waterberging aanleggen. Hiervoor werden enkele graslandpercelen afgegraven, natuurvriendelijke oevers gegraven en stuwen aangelegd. Wij hebben onderzoek gedaan naar de effecten van deze werkzaamheden op beschermde soorten. Uit ons onderzoek bleek dat in het gebied aan water gebonden beschermde soorten voorkomen, waaronder de heikikker.

Als negatieve effecten op beschermde soorten niet uit te sluiten zijn is het nodig om een ontheffing aan te vragen. Zo ook voor de watergebonden soorten van het hierboven genoemde project nabij Schalkwijk:

Omdat negatieve effecten niet geheel te voorkomen waren hebben we voor het waterschap een ontheffingsaanvraag opgesteld. Na het verlenen van de ontheffing konden de werkzaamheden plaatsvinden. Ook werd ecologische begeleiding verzorgd, waarbij wordt toegezien dat de eisen vanuit de ontheffing nauwkeurig worden gevolgd en er geen onvoorziene problemen ontstaan. Mitigatie bestond uit het werken buiten de kwetsbare periodes en het aanleggen van natuurvriendelijke oevers. Het leefgebied voor de soorten bleef tijdens en na de werkzaamheden behouden.

Voor de herinrichting van een perceel met hotel in Renesse heeft Bureau Viridis een Voortoets uitgevoerd en een Passende Beoordeling opgesteld. Het plangebied grenst aan Nationaal Natuurnetwerk Zeeland (NNZ), lag gedeeltelijk binnen Natura2000 gebied ‘Kop van Schouwen’ en 1,5 km van Natura2000 gebied ‘Voordelta’.

Vanwege de ligging in en nabij Natura2000 gebieden was een Voortoets gebiedsbescherming nodig om mogelijke negatieve effecten van de bouw van een nieuw hotel te beoordelen. Het ter plaatse aanwezige habitattype ‘kalkarme grijze duinen’ verkeert landelijk in een zeer ongunstige staat van instandhouding en mag daarom niet achteruitgaan. Het beperkte verlies aan oppervlakte van dit habitattype was te mitigeren door in de directe omgeving een oppervlak grond nieuw in te richten als grijs duin. Uit de Voortoets bleek dat negatieve effecten van de geplande ontwikkelingen niet konden worden uitgesloten. Er werd daarom een Passende Beoordeling en Stikstofberekening uitgevoerd. Uit de stikstofberekening kwam naar voren dat een groter, nieuw (gasgestookt) hotel een sterke toename van de stikstofdepositie zou genereren op de omliggende N-2000-gebieden. Besloten is om het hotel met wellness volledig elektrisch te laten opereren. Door deze maatregel bleek dat de stikstofdepositie na afronding van de ontwikkelingen overtuigend lager uitviel dan de depositie van het oude hotel dat op de locatie was gevestigd.

De onderzoeken konden negatieve effecten op NNZ en Natura2000 gebieden uitsluiten. Bovendien bleek dat er mogelijkheid was om origineel habitat te herstellen tijdens de werkzaamheden, door grote hoeveelheden woekerende brem te verwijderen. Hierdoor kon de potentiële natuurwaarde van het plangebied zelfs toenemen.

Voor plannen in gebieden die behoren tot het Natuurnetwerk Nederland (NNN) (voorheen Ecologische Hoofdstructuur: EHS) wordt een ‘Nee-tenzij-toets’ uitgevoerd. Het principe achter deze toets is dat de plannen niet mogen plaatsvinden, tenzij kan worden aangetoond dat ze geen negatief effect hebben op de wezenlijke kenmerken en waarden van het NNN.

Op de Utrechtse heuvelrug werd een perceel heringericht voor wonen, met daarbij de wens om natuurwaarden te vergroten. Uit onze ‘Nee, tenzij toets’ bleek dat de wezenlijke kenmerken en waarden van het NNN hierbij geen nadeel zouden ondervinden, en dus mocht het project doorgaan. Daarnaast gaven we ecologisch advies om kansen voor natuur te creëren, onder andere door een corridor te creëren en de uitheemse Amerikaanse eik te vervangen door inheemse boomsoorten. Door meer gelaagdheid in het groen te creëren en inheemse waardplanten aan te bieden  in plaats van een gazon wordt de biodiversiteit in flora en fauna vergroot en mogelijkheden gecreëerd voor (de terugkeer van) zeldzame soorten. Ook is geadviseerd om natuurinclusief te bouwen en door middel van een vegetatiebarrière lichtvervuiling tegen te gaan.